Czy Brexit to porażka?
Według sondażu YouGov z 2025 roku:
- 62% Brytyjczyków uważa Brexit za „bardziej porażkę niż sukces”.
- Jedynie 9% widzi w nim sukces.
Nawet wśród osób, które w 2016 roku głosowały za wyjściem (Leave), maleje odsetek przekonanych, że była to dobra decyzja. Wciąż mają przewagę, ale z roku na rok jest mniejsza.
Najczęściej wskazywane przyczyny rozczarowania to:
- pogorszenie sytuacji gospodarczej,
- utrudnienia w handlu z UE,
- niespełnione obietnice polityków (np. większe finansowanie NHS, kontrola imigracji),
- oraz trwałe podziały społeczne.
Większość sondaży pokazuje, że co najmniej dwie trzecie Brytyjczyków uważa, iż Brexit nie spełnił oczekiwań.
Kogo Brytyjczycy obwiniają?
1. Rząd i partia rządząca
Aż 68% badanych, którzy uznają Brexit za porażkę, obwinia rząd.
W badaniu Ipsos ze stycznia 2025 roku 33% respondentów wskazało na byłego premiera Borysa Johnsona.
Wśród wyborców Partii Konserwatywnej winę rozkładają następująco:
- Johnson – 68%,
- David Cameron – 62%,
- Nigel Farage – 58%.
Choć decyzja o wyjściu zapadła w referendum, to Brytyjczycy oceniają negatywnie sposób wdrożenia, negocjacji i zarządzania skutkami Brexitu.
2. Przywódcy kampanii „Leave”
Nigel Farage jest wskazywany przez około 67% respondentów jako osoba współodpowiedzialna za niepowodzenie Brexitu.
Nawet wśród zwolenników „Leave” rośnie przekonanie, że pomysł był dobry, ale jego realizacja — nie.
Dominuje opinia, że „potencjał istniał, lecz rząd go zmarnował”.
3. Instytucje UE, przeciwnicy Brexitu i media
Unia Europejska jest obwiniana znacznie rzadziej.
Tylko około 37% badanych uważa, że przyczyniła się do porażki Brexitu.
Przeciwnicy wyjścia z UE („Remain”) i media są wskazywani jeszcze rzadziej — przez około 33% respondentów.
4. Społeczeństwo i wyborcy
Część Brytyjczyków obwinia samych wyborców.
Około 42% zwolenników Remain twierdzi, że głosujący za Leave ponoszą współodpowiedzialność za skutki decyzji.
Wzajemne oskarżenia pomiędzy obiema grupami są częścią debaty publicznej, choć nie dominują w badaniach.
Dlaczego Brexit oceniany jest jako błąd?
Główne przyczyny negatywnej oceny to:
- Problemy gospodarcze i handlowe – 57% respondentów widzi szkody dla gospodarki i eksportu.
- Niespełnione obietnice – obiecywane korzyści, jak lepsze finansowanie NHS czy wzrost dobrobytu, nie nastąpiły.
- Trudniejszy handel i izolacja – więcej biurokracji, problemy logistyczne, utrudniony dostęp do rynku UE.
- Podziały społeczne i polityczne – Brexit pogłębił różnice pokoleniowe, klasowe i regionalne.
Skutki polityczne i społeczne
Coraz częściej mówi się o zjawisku „bregretu” (Brexit regret).
Rosnąca liczba Brytyjczyków uważa decyzję o wyjściu za błąd.
Zmieniają się również priorytety wyborców:
zamiast powrotu do retoryki „Leave” i „Remain”, coraz częściej mówi się o naprawie relacji z UE.
Dla Partii Konserwatywnej i jej liderów (Johnson, Cameron, Farage) jest to poważne obciążenie wizerunkowe.
Dla społeczeństwa to lekcja, że duże decyzje polityczne wymagają przygotowania, planu i odpowiedzialności.
Wnioski
Brexit był decyzją demokratyczną, lecz z perspektywy lat większość Brytyjczyków ocenia go jako porażkę.
Nie tyle z powodu samego opuszczenia UE, ile z powodu słabego wdrożenia i zarządzania procesem.
Największą odpowiedzialność ponoszą:
- rząd i partia rządząca,
- liderzy kampanii Leave,
- w mniejszym stopniu – Unia Europejska i przeciwnicy wyjścia.
To przypomnienie, że polityka dużych zmian wymaga nie tylko decyzji, ale też skutecznego przygotowania, komunikacji i realizacji.
Gdy którykolwiek z tych elementów zawodzi, społeczeństwo zaczyna dostrzegać koszt i podważać sens wcześniejszych wyborów.
